Wat is een 'septemberkalf' en hoe gaat u er het beste mee om?

De meteorologische zomer schiet alweer mooi op en daarmee lijkt het grotendeels gedaan met de hittestressproblemen, maar nog niet helemaal… De effecten van hittestress op droge koeien komen namelijk tot nog zes weken nadien tot uiting bij pasgeboren kalveren.

Kennis
Melkvee
Jongvee
Kalf in stro Header news - ForFarmers Nederland

Het kalf begint met een achterstand

Er bestaat een direct negatief verband tussen verminderde voeropname in de droogstand en de ontwikkeling en gezondheid van het ongeboren kalf. Hierdoor kan de groei stagneren. Dit is de reden waardoor kalveren die na een periode met hittestress worden geboren vaak een lager geboortegewicht hebben. Bovendien zijn deze kalveren vaak wat slapper en minder vitaal. Doordat deze kalveren vaak wat trager opstarten hebben ze een verhoogd risico op kalverdiarree.

Hitte heeft ook effect op de biestkwaliteit

Naast de directe effecten op het kalf, zorgt hittestress ook vaak voor een verminderde biestkwaliteit. De biest bevat minder mineralen en antistoffen. Een tekort aan antistoffen zorgt voor een verminderde weerstand. Hierdoor is de kans dat een kalf diarree of longontsteking oploopt groter.

Wat kunt u het beste doen?

  • Werk extra hygiënisch
    Wanneer er sprake is van verminderde weerstand, is het extra belangrijk dat u hygiënisch te werk gaat. Plaats het kalf direct na afkalven in een eenlingbox of iglo die minimaal 14 dagen heeft leeggestaan en goed ontsmet is. Gebruik voldoende strooisel. Zorg er ook voor dat de afkalfstal regelmatig wordt uitgemest, in ieder geval vlak voor en vlak na een geboortepiek om op die manier de infectiedruk zo laag mogelijk te houden. Loopt het tijdens een piek uit de hand, dan toch maar even tijd maken om tussentijds uit te mesten!
  • Zorg voor voldoende biest van goede kwaliteit
    Test de biestkwaliteit, deze moet minimaal 23% Brix zijn om voldoende antistoffen te kunnen bevatten. Daarnaast is het verstandig een voorraad goede biest in te vriezen die u kunt inzetten wanneer u onvoldoende biest of biest van onvoldoende kwaliteit heeft. Win de biest zo schoon mogelijk, dus een schoongemaakt uier en een schone, goed gereinigde minimelker, melkstal of melkrobot. Verontreinigingen in de biest hechten zich aan antistoffen, deze zijn dan niet meer beschikbaar voor het kalf. Dus schone melking en schone en koele bewaring (koelkast) zorgen ervoor dat er meer antistoffen beschikbaar zijn voor het kalf. Verstrek direct na de geboorte 3 à 4 liter biest van voldoende kwaliteit. Een kalf dient zeker 6 liter biest in de eerste 12 uur te drinken.
  • Voer Vita Topfit voor extra ondersteuning
    Bij slappe kalveren raden wij aan Vita Topfit door de melk mengen. Vita Topfit is rijk aan vitaminen en mineralen, zoals ijzer, selenium en vitamine E en B12. Tevens bevat het product probiotica ter ondersteuning van de darmen.
  • Werk met een aangepast voerschema
    Geef kalveren volop de kans om de groeiachterstand in te halen door te werken met een aangepast voerschema. Overleg met uw jongveespecialist welk schema het beste bij uw bedrijf past.
  • Optimaliseer de voeropname van uw droge koeien
    Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. De meeste warme dagen hebben we nu wel gehad, maar ook in september kan de temperatuur nog behoorlijk oplopen. Optimaliseer voeropname van uw droge koeien tijdens warme dagen.

Wist u dat hittestress ook schadelijk is voor het ongeboren kalf?

Tijdens perioden van hittestress ligt de focus vaak op behoud van de melkproductie. De effecten van de warmte zijn in die groep direct zichtbaar. Hittestress heeft echter ook consequenties voor de toekomstige prestaties van het ongeboren kalf. Welke maatregelen kunt u treffen om deze groep te beschermen?

Vaarzen die zijn geboren op warme dagen produceren minder melk

Recente onderzoeken uit Florida hebben aangetoond dat hittestress bij droge koeien een negatief effect heeft op de toekomstige prestaties van het ongeboren kalf. In beide proeven zijn droge koeien onderverdeeld in twee groepen: de eerste groep werd blootgesteld aan hittestress, bij de andere groep werden extra hittestresspreventiemaatregelen getroffen.

Onderstaande afbeelding laat hHet verschil in geboortegewicht zien tussen vaarzen die als kalf wel en niet zijn blootgesteld aan hittestress tijdens de droogstand (onderzoek van Laporta et al.).

Hittestress geboortegewicht

Duidelijk verschil in geboortegewicht en groei

Kalveren van droge koeien die niet zijn blootgesteld aan hittestress hebben een structureel hoger geboortegewicht (van +0,6 kg bij lichte kalveren tot +5,7 kg bij zware kalveren, afbeelding 1). Ook vreten en drinken de dieren meer, waardoor de dieren ook na de geboorte beter groeien en door ontwikkelen.

Effecten van hittestress op melkproductie

Effect op darmontwikkeling beïnvloedt de weerstand

De kalveren hebben een hogere weerstand. Dit is te verklaren door het feit dat de ontwikkeling van de darmen van het ongeboren kalf voornamelijk plaatsvindt in de laatste maand van de dracht. Bij kalveren van droge koeien die niet zijn blootgesteld aan hittestress functioneert de doorlaatbaarheid van de darmwand beter. Hierdoor kunnen de antistoffen (die een belangrijke rol spelen in het immuunrespons ter bestrijding van een infectie) beter worden opgenomen in de bloedbaan.

Hittestress als ongeboren kalf beïnvloedt de melkproductie

Een van de onderzoeken liet ook zien dat vaarzen die als ongeboren kalf tijdens de droogstand geen hittestress hebben ondervonden, 5 kg melk meer produceren dan de vaarzen die als ongeboren kalf tijdens de droogstand wel zijn blootgesteld aan hittestress (afbeelding 2).

Hoe zorgt u voor de juiste verkoeling tijdens de droogstand?

  • Zorg voor een aangename temperatuur in de stal: voldoende ventilatie en verkoeling.
  • Zorg ervoor dat de droge koeien iedere dag een smakelijk en fris rantsoen en voldoende fris drinkwater tot hun beschikking hebben.
  • Zorg voor hygiënische vreetplaatsen. Maak de voergang schoon en verwijder restvoer voordat er vers voer komt te liggen. Dit helpt broei te voorkomen.
  • Nemen uw koeien minder voer op? Pas het rantsoen aan met producten met een hoger energie- en eiwitgehalte, zoals: TransLac Top (meel en brok) of TransLac brok Calcium-binders.

Neem contact op met onze melkveespecialisten

Heb je nog vragen of wil je meer informatie? Neem contact met ons op.

Contact opnemen
CTA Melkvee